30 NĂM NHÀ MÁY Z181 - NHỮNG CHẶNG ĐƯỜNG
Tiền thân của Nhà máy Z181 là Phòng Vật lý Kĩ thuật (VLKT, tháng 10-1973) và Phân viện Vật lí Kĩ thuật (tháng 10-1976), thuộc Viện Kĩ thuật Quân sự, Bộ Quốc phòng (KTQS, Bộ QP).
Phòng VLKT được tách từ Phòng Điện tử Viện KTQS để tập trung nghiên cứu những vấn đề liên quan đến Vật lý trong phạm vi kĩ thuật quân sự như: quang dẫn, áp điện, từ tính, laser và vi điện tử. Năm 1974, Nhà nước đã đầu tư cho Phòng VLKT xây dựng một phòng thí nghiệm bán dẫn, mang kí hiệu V74. Trên cơ sở vật chất đó, Phòng VLKT đã tập hợp được đội ngũ đông đảo các cán bộ khoa học kĩ thuật KHKT ưu tú được đào tạo cơ bản ở trong và ngoài nước. Qua từng bước nghiên cứu, đến 25-11-1976, tại đây đã chế tạo thành công “Chip” Tranzito BFY 33-34 đầu tiên trong nước. Hội đồng Đánh giá cấp nhà nước đã công nhận những Tranzito này đạt chất lượng và kiến nghị đưa vào sản xuất để phục vụ ngành công nghiệp điện tử CNĐT trong nước.
Tháng 10-1976, có quyết định Phòng VLKT chuyển thành Phân viện VLKT, vừa tiếp tục các nhiệm vụ nghiên cứu vật lý, vừa tiếp nhận một phần chương trình xây dựng ngành điện tử của nhà nước, do Bộ QP đảm nhiệm, mang tên công trình V76, gồm có: B9 - cơ sở nghiên cứu linh kỉện bán dẫn, B10 - cơ sở sản xuất linh kiện bán dẫn; B12 - cơ sở nghiên cứu và sản xuất vật liệu bán dẫn, B11 - cơ sở sản xuất linh kiện thụ động (thuộc Bộ Cơ khí và Luyện kim, CKLK).
Trong 3 năm sau đó, Phân viện VLKT vừa nghiên cứu, vừa tiếp nhận thiết bị, xây dựng cơ sở, triển khai đưa vào hoạt động và sản xuất thử loạt nhỏ Tranzito BC 107-108 (22.000 năm 1977, 400.000 năm 1978); mở các lớp đào tạo công nhân và đưa cán bộ công nhân đi thực tập ở nước ngoài... và bắt đầu triển khai hợp tác quốc tế. Đó là những năm tháng sôi nổi, một bài ca lao động hào hùng của cán bộ công nhân Phân viện VLKT, đã đem tuổi xuân của mình đóng góp xây dựng Nhà máy Bán dẫn đầu tiên của đất nước.
Ngày 15-9-1979, thay mặt Hội đồng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Thanh Nghị kí Quyết định số 329/QĐ-CP thành lập Xí nghiệp Điện tử. Cùng ngày, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Trần Văn Trà kí quyết định số 920/QĐQP thành lập nhà máy Z181, tách khỏi Viện KTQS, trực thuộc Tổng cục Kĩ thuật (TCKT), Bộ QP... để chuyên trách sản xuất các linh kiện tích cực (Tranzito, Điốt...). Xí nghiệp được phép sắp xếp một số cán bộ kĩ thuật, và một số thiết bị vật tư... để phục vụ công tác nghiên cứu...
Đến nay, Nhà máy Z181 đã qua 30 năm phấn đấu xây dựng và trưởng thành, với 3 giai đoạn phát triển.
1. Giai đoạn 1979-1989: Nhà máy Z181 - Bán Dẫn Việt Nam (BDVN)
Hình thành trực tiếp từ một Phân viện nghiên cứu, Nhà máy Z181, trong giai đoạn đầu đã tập trung mọi nổ lực vào các hoạt động:
- Xây dựng tổ chức Nhà máy và các mối quan hệ, nề nếp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và nghiên cứu phát triển, để đưa Nhà máy vào hạch toán kinh tế năm 1981 và phát triển kết hợp sản xuất và nghiên cứu.
- Triển khai hợp tác quốc tế để đi vào sản xuất xuất khẩu, ngay sau khi mới hình thành Nhà máy. Hợp đồng đầu tiên xuất khẩu cho Tiệp Khắc 4 triệu Tranzito KC 507-509 được kí ngày 16-5-1980, mở đầu cho hoạt động sản xuất xuất khẩu ngày càng được đẩy mạnh, tăng dần lên trên 10 triệu Tranzito/năm với 2 loại sản phẩm (KC 507-509, và KF 506-508). Đã hoàn thành 16 hợp đồng với Tiệp Khắc với giá trị 26,2 triệu rúp. Đã bắt đầu phát triển xuất khẩu sang các mặt hàng khác (Điốt, Gốm Ap điện) sang các nước khác (như Liên Xô)…
- Tổ chức nghiên cứu và sản xuất phục vụ quốc phòng và kinh tế trong nước: Điốt 1-10A, các sản phẩm từ Gốm Áp điện, sản xuất và dịch vụ kĩ thuật về Thiết bị Điện tử... như Stavol, Đồng hồ Điện tử...
- Tham gia có hiệu quả các chương trình nghiên cứu cấp Nhà nước và cấp Bộ QP...
Nhà máy đã 5 lần được cấp dấu chất lượng sản phẩm (cấp I và cấp cao) cho các loại Tranzito, Điốt, nhận cờ thưởng của Tổng Công đoàn Việt Nam và nhiều Huy chương Vàng tại các Hội chợ - Triển lãm. Nhà máy đã được Nhà nước trao tặng Huân chương Chiến công hạng Hai, ngày 15-9-1883.
2. Giai đoạn 1989-1996: Nhà máy Z181 - Liên hiệp Khoa học Sản xuất LHKHSX Bán dẫn Sao Mai
Từ năm 1989 trở đi, mất hẳn thị trường xuất khẩu, nhà máy hoạt động trong điều kiện hết sức khó khăn. Để phù hợp với tình hình mới, Nhà máy đã điều chỉnh lại phương hướng nhiệm vụ, sắp xếp lại tổ chức để hoạt động gọn nhẹ, linh hoạt, có hiệu quả.
Ngày 16-10-1989, Bộ trưởng QP Lê Đức Anh đã kí QĐ số 293/QĐ-QP, tổ chức lại Nhà máy thành LHKHSX Bán dẫn Sao Mai, với nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất các sản phẩm Bán dẫn mới, sản phẩm Gốm Áp điện, Thiết bị Điện tử quân sự và dân sự; tổ chức các dịch vụ KHKT về bán dẫn, điện tử...
Hoạt động của LHKHSX chuyển từ cơ chế tập trung sang cơ chế thị trường, phân cấp và uỷ quyền, phát huy tính năng động, sáng tạo của các lực lượng lao động, phát huy tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh...
LHKHSX đã được đầu tư xây dựng dây chuyền lắp ráp Thíết bị Điện tử, bổ sung dây chuyền sản xuất Gốm Áp điện; mở thêm các mặt hàng sản xuất: Máy Thu thanh - Ghi âm (Radio Cassette), Máy Thu hình (TV) đen trắng và màu, Đầu đọc đĩa (VCD, DVD), Chấn lưu Điện tử, các Thiết bị Bảo vệ, Y tế...; đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng Điện tử, Siêu âm Áp điện phục vụ quốc phòng; triển khai các dịch vụ lắp đặt hệ thống Điện, Điện tử, các Dây chuyền sản xuất... Tổng doanh thu các năm 1990-1996 đạt hơn 600 tỉ đồng, nộp ngân sách hơn 90 tỉ đồng, thực hịện 47 đề tài nghiên cứu cấp Nhà nước, Bộ QP và cấp Tổng cục.
3. Giai Đoạn 1996-2009: Z181 - Công ty Điện tử Sao Mai
Nhà nước thực hiện chính sách mở cửa. Các tập đoàn lớn siêu quốc gia: Nhật Bản, Hàn Quốc, phương Tây ồ ạt tràn vào Việt Nam với sản phẩm dồi dào, công nghệ hiện đại... Ở các cửa khẩu, hàng lậu, trốn thuế từ Trung Quốc
Ngày 18-4-1996, Thứ trưởng Bộ QP, Trung tướng Phan Thu, kí QĐ số 504 /QĐ-QP thành lập Công ty Điện tử Sao Mai (Z181), trên cơ sở tổ chức lại các doanh nghiệp của LHKHSX Bán dẫn Sao Mai. Công ty có các đơn vị thành viên: Viện Nghiên Khí Công
***
Từ ngày thành lập nhà máy (15-9-1979) đến nay, 30 năm đã trôi qua. Tình hình thế giới và trong nước có nhiều đổi thay to lớn. Nhà máy ta đã tự thích nghi, vượt qua khó khăn để tồn tại và phát triển. Nhiều thế hệ cán bộ, công nhân, nhân viên nhà máy nối tiếp nhau, đã đem trí tuệ, sức lực và tình cảm của mình vun đắp cho sự phát triển và tương lai của nhà máy. Nhiều thành viên từ buổi đầu thành lập nhà máy, đã cống hiến trọn cả tuổi xuân của mình, đã sống qua những tháng năm gian khổ, lao động hăng say, tràn đầy nhựa sống tuổi trẻ để mang lại những thành quả đáng tự hào cho Nhà máy, để lại trong lòng bao người, cả trong và ngoài nước, một ấn tương tốt đẹp không phai mờ về một Nhà máy Bán dẫn đầu tiên của Việt Nam và các thế hệ sau của nó.
Đến nay, nhiều người của thế hệ đầu của Nhà máy đã nghỉ hưu, chuyển công tác, nhưng chắc không mấy ai quên được một thời đã sống đẹp ở Nhà máy. Và trong dịp Nhà máy tròn tuổi 30 này, chắc lòng ai cũng thầm mong, Nhà máy ngày một phát triển tốt đẹp hơn và để lại cùng với thời gian là những thành quả huy hoàng, xứng đáng...
Cầu mong cho mọi thành viên các thế hệ nhà máy Z181 mãi mãi hạnh phúc và tràn đầy nhựa sống!
Kính Mời bổ sung ảnh lưu niệm và chính xác hóa thông tin...
[1] 1931 - ĐiệnTử - ThôngTin - VậtLýKĩThuật - Z181 - QuảngPhước QuảngĐiền ThừaThiên-Huế - NguyễnTúLan - 01699860589
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét