QUÁ TRÌNH 40 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA VIỆN VẬT LÝ KĨ THUẬT
Phạm
Trọng Hiền[1]
Để trở thành một Viện chuyên
ngành trực thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Quân sự theo Quyết định số 810/QĐ-TM,
ngày 21-5-2010 của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam, Viện Vật
lý Kĩ thuật (VLKT) đã trải qua bao thăng trầm của các đợt tách, nhập do sự vận
động của thực tiễn xây dựng và trưởng thành qua các dấu mốc dưới đây:
Ngày 12-10-1960, Bộ trưởng Bộ
Quốc phòng ra Quyết định số 470/BQP thành lập Cục Nghiên cứu Kĩ thuật trực
thuộc Bộ Quốc phòng, đơn vị tiền thân của Viện Kĩ thuật Quân sự (KTQS). Tuy
nhiên, về tổ chức quản lí lúc này có qui định Bộ Tổng Tham mưu chỉ đạo về chuyên
môn, quân sự; Tổng cục Hậu cần quản lí hành chính. Đến 29-7-1969, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 79/QĐ-QP chuyển
Cục Nghiên cứu Kĩ thuật (Tổng cục Hậu cần) thành Viện Kĩ thuật Quân sự trực
thuộc Bộ Tổng Tham mưu.
Sau hơn
một chục năm xây dựng và trưởng thành, đến ngày 23-6-1973, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội NDVN ra Quyết định số 133/TM,
kiện toàn tổ chức biên chế của Viện Kĩ thuật Quân sự; trong biên chế mới có
Phòng Nghiên cứu Vật lý Kĩ thuật. Thực hiện quyết định của Bộ Quốc phòng ngày 16-10-1973, Đảng ủy Viện KTQS ra
Quyết định thành lập Chi bộ Phòng Vật
lý Kĩ thuật do đồng chí Cao Lan làm Bí thư và đến ngày 20-10-1973
Phó Viện trưởng Viện KTQS Nguyễn Đình Năm kí quyết định tách Phòng Nghiên cứu Vật lý Kĩ thuật ra từ Phòng
Nghiên cứu Điện tử, lấy phiên hiệu B9, do
đồng chí Trần Văn Châu làm Trưởng Phòng, đồng chí Cao Lan làm Phó Trưởng
phòng.
Đầu năm 1974, một cơ hội phát triển đã đến với
Phòng VLKT khi được Nhà nước đầu tư xây dựng Phòng Thí nghiệm nghiên cứu Vi điện
tử (mật danh V74). Theo yêu cầu nhiệm vụ, ngày 15-01-1974 PTS Ngô Đình Liêu
được Viện quyết định làm Trưởng Phòng thay đồng chí PTS Trần Văn Châu đi nhận
nhiệm vụ khác.
Ngày
22-6-1974, theo QĐ số 109/QĐ-QP, Bộ Quốc Phòng chuyển Viện KTQS về trực thuộc
Tổng cục Kĩ thuật (Bộ Quốc Phòng ra quyết định thành lập Tổng cục Kĩ thuật vào ngày
05-4-1974). Cuối tháng 4-1975, PTS Ngô Đình Liêu được Tổng cục Kĩ thuật điều
vào tiếp quản cơ sở hạt nhân Đà Lạt, đến 15-12 đồng chí Thiếu tá Thái Quang Sa
được điều về Phụ trách Phòng Nghiên cứu VLKT.
Đầu năm 1976, trên cơ sở thành công của Công
trình V74, Viện KTQS được Nhà nước tiếp
tục đầu tư xây dựng Cơ sở nghiên cứu, sản xuất Linh kiện và Vật liệu Bán
dẫn (mật danh V76). Trong quá trình triển khai thực hiện và sau khi tổ chức mua
sắm thiết bị và xây dựng xong Công trình V76, thì chính những con người của Vật
lý Kĩ thuật lại được giao quản lí, khai thác.
Đến ngày 17-7-1976, sau khi thống
nhất đất nước, Viện KTQS lại được chuyển từ Tổng cục Kĩ thuật về trực thuộc Bộ
Quốc Phòng theo QĐ số 225/QĐ-QP. Các cơ sở của Viện KTQS được tổ chức lại thành
9 Phân Viện, trong đó có Phân viện VLKT theo quyết định số 212/QĐ-TM do Thiếu
tướng Giáp Văn Khương, Phó Tổng Tham mưu trưởng kí ngày 20-9-1976. Ngày 12-10-1976 Đại tá Hoàng Đình Phu, Viện trưởng Viện KTQS kí
quyết định số 1163/KT-QS, nâng cấp Phòng Nghiên cứu Vật lý Kĩ thuật thành Phân
Viện Vật lý kü thuật. Thiếu tá Thái Quang Sa được giao nhiệm vụ Phân Viện trưởng, đồng
chí Trịnh Đông A làm Phó Phân Viện trưởng.
Trong
giai đoạn 1974-1976, Phân Viện VLKT đã được Nhà nước, Quân đội và Viện KTQS rất
quan tâm nên đã có bước phát triển nhanh và mạnh. Do xu thế phát triển quá mạnh
của hướng nghiên cứu, sản xuất Linh kiện và Vật liệu Bán dẫn nên từ đây đã hình
thành ý đồ tách cơ sở chuyên sản xuất Bán dẫn ra khỏi cơ sở nghiên cứu khoa học.
Ngày
16-10-1977, Trung tá Hà Huy Đức, Phó Viện trưởng Viện KTQS kí Quyết định số
1428/KT, điều động Phòng Quang Lượng tử (Laser) thuộc Phân Viện Vật lý Kĩ thuật
về trực thuộc Viện KTQS lấy phiên hiệu là B24, với nhiệm vụ: nghiên cứu phát
triển khí tài ứng dụng Kĩ thuật Laser trong Quân sự.
Ngày
16-12-1978, thực hiện mệnh lệnh của BQP về chuyển trạng thái hoạt động của Quân
đội từ thời bình sang thời chiến, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, Thượng
tướng Trần Văn Trà, Thứ trưởng BQP kí Quyết định số 900/QĐ-QP chuyển Viện KTQS
về trực thuộc Tổng cục Kĩ thuật.
Ngày
22-9-1979, Thiếu tướng Lê Văn Tri, Chủ
nhiệm Tổng cục Kĩ thuật, kí Quyết định số ậ820/QĐ-KT, hợp nhất Ban Vật liệu Từ
và Ban Quang dẫn của Phân Viện Vật lý Kĩ thuật cũ (phần đông trong số này đã
được tách ra thành lập Nhà máy Bán dẫn Việt Nam - Z181) với Phòng Quang Lượng tử vào một
tổ chức, thống nhất lấy lại tên gọi là Phân Viện Vật lý Kĩ thuật thuộc Viện Kĩ
thuật Quân sự, phiên hiệu B29.
Đến ngày 29-12-1980, Phân Viện Vật lý Kĩ thuật thay đổi
phiên hiệu B29 thành B16 và phiên hiệu này được dùng cho đến
khi các đơn vị không còn quen gọi theo phiên hiệu nữa. Giai đoạn từ 22-9-1979
đến 22-6-1982 Trung tá, Phó Tiến sĩ Ngô Đình Liêu làm Phân Viện trưởng.
Sau khi Trung tá PTS Ngô Đình Liêu đột ngột từ trần do mắc bệnh hiểm nghèo,
Phân Viện khuyết Phân Viện trưởng cho đến khi Trung tá Phó Tiến sĩ Phí Công Thụ từ Học viện Kĩ thuật Quân sự được
điều về nhận nhiệm vụ Phân Viện trưởng từ 10-8-1983.
Ngày 08-6-1987, Thượng tướng Đoàn Khuê, Thứ
trưởng BQP kí Quyết định số 822/QĐ-QP điều Viện KTQS về trực thuộc Bộ Quốc
phòng và đến ngày 26-12-1988, Đại tướng
Lê Đức Anh, Bộ trưởng BQP kí Quyết
định số 336/QĐ-QP về việc tổ chức biên chế Viện KTQS (trực thuộc BQP), theo đó Phân Viện Vật lý Kĩ thuật được đổi tên thành
Trung tâm Vật lý Kĩ thuật, vẫn lấy phiên hiệu B16. Tiếp đó ngày 13-3-1989, Đại
tá Trần Thức Vân, Viện trưởng Viện KTQS kí quyết định giao nhiệm vụ Giám đốc
Trung tâm VLKT cho Thượng tá Phó Tiến sĩ Phí Công Thụ, Phó Giám đốc cho Trung tá Phó Tiến sĩ Trần Bá Chữ.
Đến 10-4-1990 đồng chí Trần Bá Chữ được bổ nhiệm làm Giám đốc Trung tâm VLKT thay cho đồng chí Phí Công Thụ chuẩn bị
nghỉ hưu, đồng chí Nguyễn Hữu Thực được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc Trung tâm VLKT.
Bước sang thế kỷ XXI, Khoa học và Công nghệ
đã có những tiến bộ nhảy vọt, trong đó có Khoa học và Công nghệ Quân sự. Bộ
Chính trị BCHTW khóa VII đã có Nghị quyết số 05/NQ-TW về xây dựng phát triển
Công nghiệp Quốc phòng đến năm 2000; ngày 28-11-1998 Bộ Chính trị BCHTW khóa
VIII đã ra Nghị quyết số 27/NQ-TW, đưa ra chủ trương sắp xếp lại tổ chức Quân
đội NDVN đến năm 2005. Chấp hành chủ trương của Bộ Chính trị, ngày 10-9-1999,
Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải kí Quyết định số 184/QĐ-TTg, thành
lập Trung tâm Khoa học Kĩ thuật và Công nghệ Quân sự, Bộ Quốc phòng. Thực hiện
Quyết định của Thủ tướng Chính phủ,
ngày 24-02-2000, Thượng tướng Phạm Văn Trà, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng kí Quyết định số 232/2000/QĐ-QP, về
việc tổ chức Trung tâm Khoa học Kĩ thuật và Công nghệ Quân sự, Bộ Quốc phòng.
Tiếp theo ngày 02-6-2000, Trung tướng Lê Văn Dũng, Tổng
Tham mưu trưởng kí Quyết định số
358/2000/QĐ-TM về việc ban hành chức năng, nhiệm vụ, tổ chức, biên chế của Trung
tâm Khoa học Kĩ thuật và Công nghệ Quân sự, theo đó Phân Viện Vật lý Kĩ thuật trực
thuộc Viện Điện tử - Công nghệ Thông
tin - Viễn thong / Trung tâm KHKTCNQS. Đại tá PGS TSKH Trần Bá Chữ được
bổ nhiệm chức vụ Phó Viện trưởng Viện Điện tử - Công nghệ Thông tin - Viễn
thông, kiêm Phân Viện trưởng Phân Viện VLKT; đồng chí Nguyễn Hữu Thực làm Phó
Phân Viện trưởng Phân Viện VLKT. Đến 03-12-2001, đồng chí Thượng tá Phạm Trọng
Hiền được bổ nhiệm chức vụ Phân Viện trưởng Phân Viện VLKT, Thượng tá Lữ Thái được
bổ nhiệm chức vụ Phó Phân Viện trưởng Phân Viện VLKT.
Bước sang năm 2003, ngày 12-5-2003, Trung tướng
Phùng Quang Thanh, Tổng Tham mưu trưởng kí Quyết định số 429/QĐ-TM chấn chỉnh tổ
chức, biên chế của Trung tâm Khoa học Kĩ thuật và Công nghệ Quân sự, theo đó Phân
Viện Vật lý Kĩ thuật thuộc Viện
Điện tử - Viễn thông / Trung tâm KHKTCNQS. Đến 31-10-2005, Đại tá TS
Phạm Vũ Thịnh được bổ nhiệm làm Phân Viện trưởng Phân Viện VLKT thay đồng chí
Đại tá Phạm Trọng Hiền, lúc này đã được bổ nhiệm làm Phó Viện trưởng Viện Điện
tử - Viễn thông từ tháng 5-2005.
Ngày 21-5-2010, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội NDVN
đã kí Quyết định số 810/QĐ-TM tổ chức Viện Vật lý Kĩ thuật trực thuộc Viện
KHCNQS đánh dấu bước trưởng thành mới cửa Viện Vật lý Kĩ thuật. Trên thực tế, tổ chức bộ máy của Viện mới, được hoàn thiện và vận hành từ tháng 7-2010. Ngày 06-8-2010, Viện Vật lý
Kĩ thuật tổ chức Lễ ra mắt. Ngày 22-6-2010, Đại tá TS Phạm Vũ Thịnh
được bổ nhiệm làm Viện trưởng Viện VLKT. Ngµy 26-7-2010, Giám đốc
Viện KHCNQS đã kí QĐ bổ nhiệm chức vụ Phó Viện trưởng Viện Vật lý Kĩ thuật cho
Đại tá Phạm Trọng Hiền; đồng thời Bí thư Đảng ủy Viện KHCNQS chỉ định đ/c Hiền
làm Bí thư ĐU Viện Vật lý Kĩ thuật. Ngày
10-8-2010, Giám đốc Viện KHCNQS đã kí QĐ bổ nhiệm chức vụ Phó Viện trưởng Viện Vật lý Kĩ
thuật cho đ/c Đại tá Chu Xuân Quang, nguyên Viện trưởng Viện Rađa. Từ ngày 01-6-2012, Đại tá TS Chu Xuân Quang được bổ nhiệm làm Viện trưởng Viện VLKT
thay Đại tá TS Phạm Vũ Thịnh, được kéo dài thời hạn phục vụ tại ngũ làm công
tác nghiên cứu.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét