KIẾN NGHỊ THÀNH LẬP VIỆN CAO CẤP
VỀ VẬT LÝ LÝ THUYẾT VÀ VẬT LÝ TÍNH TOÁN
TRONG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN VẬT LÝ VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2011-2020
Gs Vs Nguyễn Văn Hiệu
Dự thảo - 12-3-2013 - Gs Vs Nguyễn Văn Hiệu, Chủ tịch Danh dự Hội Vật lý Việt Nam...
Vai trò của Vật lý Lý thuyết và Vật lý Tính toán trong sự phát triển khoa học và công nghệ
So với các ngành khoa học tự nhiên khác như Hóa học, các Khoa học về Sự sống và các Khoa học về Trái đất thì Vật lý là ngành khoa học nghiên cứu những qui luật cơ bản nhất về cấu tạo và các quá trình biến đổi (các nhà triết học gọi là sự vận động) của vật chất, diễn đạt tất cả các qui luật cơ bản đó bằng những phương trình toán học, do đó đồng thời với việc tiến hành các thí nghiệm để nghiên cứu còn có thể nghiên cứu bằng cách tính toán trên cơ sở các phương trình diễn đạt các qui luật có liên quan. Nhà vật lý trong một cơ quan khoa hoc có ngân...
sách eo hẹp không thể được trang bị các phương tiện nghiên cứu đòi hỏi kinh phí lớn vẫn có thể đạt trình độ rất cao về vật lý, theo dõi sát được các thành tựu mới nhất của một lĩnh vực vật lý hiện đại và có đóng góp đáng kể vào sự phát triển lĩnh vực vật lý đó trên thế giới, bằng con đường nghiên cứu lý thuyết. Thực tiễn phát triển vật lý nước ta trong bốn thập kỉ vừa qua đã chứng minh điều đó: Từ những năm 70 thế kỉ trước cho đến nay, mặc dầu các cơ sở nghiên cứu vật lý ở nước ta chưa có được các thiết bị hiện đại ngang tầm các nước phát triển, song thời kì nào cũng vẫn có các công trình nghiên cứu vật lý ở trong nước được đánh giá cao trên thế giới. Vật lý Lý thuyết là một chuyên ngành khoa học mà người Việt Nam chúng ta có lợi thế.
Trong khoảng hai thập kỉ gần đây, sự phát triển của công nghệ tính toán, với việc sử dụng các máy tính hiệu năng cao cũng như các hệ thống máy tính ghép nối với nhau, đã giúp cho các nhà vật lý lý thuyết có được phương tiện tiến hành nghiên cứu các vấn đề đòi hỏi phải thực hiện một khối lượng tính toán rất lớn. Việc vận dụng khoa học và công nghệ tính toán để giải quyết các bài toán cực lớn của vật lý lý thuyết đã phát triển rất nhanh và trở thành một lĩnh vực mới của vật lý liên quan mật thiết với Vật lý Lý thuyết, đó là: Vật lý Tính toán.
Bằng việc vận dụng các phương pháp của vật lý tính toán, về nguyên tắc có thể dự đoán kết quả của mọi quá trình vật lý tại thời điểm kết thúc nếu biết đầy đủ các điều kiện ban đầu. Do đó, nhờ có sự cộng tác của các nhà vật lý tính toán, nhà vật lý thực nghiệm có thể biết được rằng để đạt được một kết quả mong muốn nào đó phải có các điều kiện ban đầu nào của quá trình vật lý được nghiên cứu thực nghiệm. Việc áp dụng vật lý tính toán để dự đoán kết quả thí nghiệm cho phép rút ngắn thời gian làm thí nghiệm, tránh được việc phải thăm dò làm đi làm lại nhiều lần, nhờ đó tiết kiệm chi phí và thời gian một cách đáng kể. Những năm gần đây các phương pháp vật lý tính toán đã được áp dụng vào các lĩnh vực khoa học tự nhiên khác và cùng với toán học tính toán tạo thành một lĩnh vực khoa học rộng lớn đầy triển vọng là Khoa học Tính toán.
Vật lý Tính toán trên thế giới hiện nay đã phát triển đến mức có thể thiết kế cấu trúc vi mô của nhiều loại vật liệu, linh kiện và hệ thống nhằm mục tiêu đạt được các tính năng kĩ thuật mà con người mong muốn. Sự hội nhập khoa học, công nghệ và công nghiệp ở trên thế giới đã phát triển đến mức chính các bản thiết kế được tạo nên bằng công cụ vật lý tính toán đã trở thành sản phẩm có giá trị thương mại. Sản xuất các bản thiết kế đó là một ngành sản xuất của kinh tế tri thức. Trong một tương lai không xa, đến cả thuốc chữa bệnh cũng sẽ được thiết kế bằng các phương pháp vật lý tính toán.
Với triển vọng tốt đẹp như vậy mà không cần đòi hỏi đầu tư lớn, lại phát huy lợi thế giàu trí tuệ của con người Việt Nam, Vật lý Lý thuyết và Vật lý Tính toán phải là hướng phát triển khoa học ưu tiên hàng đầu ở nước ta.
